Μπορεί να είναι κληρονομική, μπορεί να υποκρύπτει κάποια πάθηση και σίγουρα δεν ταλαιπωρεί μόνο τους άντρες αλλά και τις γυναίκες: αν η τριχόπτωση έχει κάνει την εμφάνισή της σπεύσατε να χτυπήσετε το πρόβλημα στη ρίζα του.
Ας μιλήσουμε για… τρίχες
Βρίσκονται σχεδόν παντού στο ανθρώπινο σώμα, εκτός από τα πέλματα και τις παλάμες. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους φτάνει τα 5.000.000 από τα οποία οι 100.000 περίπου βρίσκονται στο κεφάλι. Όπως εξηγεί η δερματολόγος Παναγιώτα Ρήγα, «κάθε τρίχα αποτελείται από το ορατό μέρος (=στέλεχος της τρίχας) και τη ρίζα ή τριχικός θύλακας το οποίο βρίσκεται μέσα στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής και έχει αποστολή να αναγεννά, να τρέφει και να δυναμώνει την τρίχα. Κάθε μήνα, οι τρίχες του κεφαλιού μεγαλώνουν κατά περίπου ένα εκατοστό και, υπό φυσιολογικές συνθήκες, 80-100 από αυτές πέφτουν καθημερινά και ανανεώνονται με νέες τρίχες. Στις περιπτώσεις που χάνονται περισσοτερες τρίχες από όσες γεννιούνται παρατηρείται σταδιακή μείωση του αριθμου και άρα αραίωση των τριχών.».
Τριχόπτωση… εποχής
Πρόκειται περί μύθου, γιατί οι τρίχες στο ανθρώπινο είδος δεν ανανεώνονται μαζικά την άνοιξη ή το φθινόπωρο, όπως σε αλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Τρίχες χάνονται και ξαναβγαίνουν καθ’ολη τη διάρκεια του έτους. Παρόλα αυτά το φθινόπωρο και η άνοιξη είναι οι εποχές που πολλές γυναίκες παραπονιούνται ότι χάνουν πολλά μαλλιά, ειδικά όταν λούζονται ή χτενίζονται. Θα πρέπει να αναζητήσουμε άλλες αιτίες , όπως το στρες, εξαντλητικές δίαιτες ή ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν τον κύκλο ζωής της τρίχας. «Αυτό συμβαίνει όταν ο φυσιολογικός κύκλος της ζωής των μαλλιών διακόπτεται απότομα συνήθως λογω έντονου ψυχολογικού ή σωματικού στρες, ασθένειας, εγχείρησης, ακόμα και τοκετού. Τότε από την φάση ανάπτυξης (αναγενή φάση) οι τρίχες περνούν κατευθείαν στην τελογενή φάση, το τελευταίο στάδιο της ζωής τους, όπου αποκόπτονται από τον θύλακο και πέφτουν-αυτή η κατάσταση οδηγεί σε μαζική απώλεια μαλλιών και περιγράφεται ως τελογενής τριχόρροια» εξηγεί η Παναγιώτα Ρήγα. Αυτή η διαταραχή στη φυσιολογική διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα να επέρχεται διάχυτη αραίωση στο τριχωτό, καθώς οι νέες τρίχες δεν προλαβαίνουν να αναπτυχθούν. Χρειάζονται αρκετοί μήνες για να αποκατασταθεί το πρόβλημα.
Στο μικροσκόπιο του ειδικού
Αν η απώλεια είναι έντονη και συνεχής, καλό είναι να επισκεφθείτε τον δερματολόγο ο οποίος θα διαγνώσει εγκαίρως τη φύση του προβλήματος και θα σας προτείνει τον πιο αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισής του. «Η εκτίμηση της κλινικής κατάστασης γίνεται με το pull-test, όπου με ένα πολύ απλό τράβηγμα ο ειδικός βλέπει πόσες τρίχες μένουν στο χέρι. Όσον αφορά στις εργαστηριακές εξετάσεις, το τριχοριζόγραμα αποκαλύπτει το βαθμό του προβλήματος» λέει η Παναγιώτα Ρήγα. Στις γυναίκες αρκετά συχνά υποκρύπτονται ορμονικά προβλήματα (πολυκυστικές ωοθήκες, παθήσεις θυρεοειδή). Άλλες καταστάσεις που ενοχοποιούνται για τη γυναικεία τριχόπτωση είναι η εγκυμοσύνη (η τριχόπτωση μπορεί να παραταθεί τους πρώτους μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού λόγω της κούρασης και του στρες που βιώνει η μητέρα), οι αυστηρές δίαιτες που σχετίζονται με ανεπάρκεια πρωτεΐνης, βιταμινών, ιχνοστοιχείων και μετάλλων-κυρίως σιδήρου- καθώς και εξωτερικοί παράγοντες, όπως η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. πιστολάκι), οι τεχνικές εργασίες (ισιωτική, περμανάντ,βαφές), το επίμονο βούρτσισμα και χτενίσματα που τραβούν τα μαλλιά( σφικτές αλογοουρές), αλλά και η ελλιπής περιποίηση και το κάπνισμα.
Η θεραπεία
Ανάλογα με την αιτία που προκαλεί την τριχόπτωση ακολουθεί και η αντιμετώπισή της από τον ειδικό. Όπως εξηγεί η Παναγιώτα Ρήγα, «αν είναι περιστασιακή, συνήθως υποχωρεί μόνη της, χωρίς να χρειαστεί κάποια ειδική θεραπεία. Αν το πρόβλημα είναι ορμονικό, προτείνονται αντισυλληπτικά ή ορμονικά σκευάσματα ενώ αν η έλλειψη σιδήρου ευθύνεται για την αδύναμη κατάσταση των μαλλιών σας προτείνεται ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο σε συνδυασμό με τη χορήγηση σιδήρου και δομικών συστατικών της τρίχας ( αμινοξέα, κυστίνη) ». Παρότι αρκετά μέλη της επιστημονικής κοινότητας υποστηρίζουν ότι το στρες δεν είναι γενεσιουργό αίτιο της τριχόπτωσης, μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην επιδείνωσή της. Για αυτό, στη γυναίκα που πάσχει από τριχόπτωση, ο ειδικός προτείνει να αποφεύγει ό,τι την στρεσάρει και ειδικά κακές συνήθειες όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και η ταλαιπωρία των μαλλιών με θερμότητα ή τεχνικές εργασίες. Συμπληρωματικά, αν το κρίνει απαραίτητο, θα συστήσει κάποια τοπικά σκευάσματα με μινοξιδίλη (δραστική ουσία που βελτιώνει την αιμάτωση της ρίζας -με έγκριση από το FDA) ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις προτείνεται η λύση της μεταμόσχευσης μαλλιών.
Αντρική υπόθεση (box)
Στη γλώσσα των αριθμών, το 25% των αντρών παρουσιάζει τα πρώτα σημάδια τριχόπτωσης από την ηλικία των 30 ετών ενώ τα δύο τρίτα θα την εμφανίσουν μέχρι τα 60 τους. Η δερματολόγος κ. Ρήγα εξηγεί ότι στη συντριπτική πλειοψηφία οι άνδρες πάσχουν από ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία, μια πάθηση που κληρονομείται από πατέρα σε γιό. Στους ανδρες αυτούς στη ρίζα της τρίχας η τεστοστερόνη μετατρέπεται σε 5-διυδροτεστοστερόνη-μια πολύ ισχυρή ουσία. που οδηγεί σε σταδιακή ατροφία του τριχικού θυλάκου. Οι τρίχες αρχικά γίνονται χνοώδεις (λεπτές και αδύναμες) και όταν τελικά ατροφήσει ο θύλακας χάνονται και δεν ξαναβγαίνουν ποτέ. Ευτυχώς υπάρχουν τρόποι που αντιμετωπίζουν ικανοποιητικά το φαινόμενο με τα αποτελέσματα να είναι τόσο καλύτερα όσο πιο έγκαιρα ξεκινά η αγωγή. Τα καλλυντικά σκευάσματα βοηθούν σημαντικά στην ενδυνάμωση των μαλλιών και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά όσον αφορά στον κομμάτι της πρόληψης. Όσον αφορά τις φαρμακευτικές ουσίες που προτείνονται από τους ειδικούς, δύο είναι εκείνες που φαίνεται να δίνουν αποτέλεσμα: το διάλυμα μινοξιδίλης 5%- ένα αντιυπερτασικό φάρμακο που σε τοπική χρήση βελτιώνει την αιμάτωση της ρίζας και αναστρέφει την ατροφία της βοηθώντας στην εκφυση υγιών τριχών – και το χάπι φιναστερίδης, η οποία αναστέλλει τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη. Τέλος, η μεταμόσχευση μαλλιών από σημεία του κεφαλιού όπου υπάρχουν δυνατές τρίχες είναι μια μέθοδος που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα αλλά και τη μονιμότητα που εγγυάται.